Bazylika pw. Najświętszej Maryi Panny w Świętej Lipce

Informacje o miejscu pielgrzymkowym

Sanktuarium w Świętej Lipce znane było praktycznie od początku chrześcijaństwa w Prusach Wschodnich. Jego początki sięgają XIV wieku. Według ludowych opowiadań pewien skazaniec uwięziony w lochach kościoła w Kętrzynie miał wyrzeźbić w drewnie figurkę Madonny z Dzieciątkiem. Gdy został uwolniony z więzienia powiesił figurkę na lipie przy drodze z Kętrzyna do Rzeszla. Rzeźba dość szybko zasłynęła cudami, a przy owej lipie postawiono pierwszą kaplicę, którą obsługiwali księża z zakonu krzyżackiego. Święta Lipka stała się miejscem pielgrzymkowym dla wiernych z Warmii, Prus, a także z Mazowsza. W 1519 roku ostatni wielki mistrz zakonu krzyżackiego Albrecht Hochenzollern pielgrzymował boso do Świętej Lipki z Królewca.

Czas reformacji był trudnym okresem dla wiary katolickiej w państwie pruskí. Katolicyzm został zakazany, a kaplica w Świętej Lipce została obrabowana oraz zburzona. Cudowną figurkę Matki Bożej utopiono w Jeziorze Wirowym a lipa, na której była zawieszona, została ścięta.

W 1618 roku katolicy odzyskali wolność wyznania na ziemiach pruskich. Staraniem Stefana Sadorskiego, sekretarza króla Zygmunta III, w Świętej Lipce stanęła nowa kaplica, oddana pod opiekę jezuitom. W kaplicy umieszczono obraz Matki Bożej Świętolipskiej, wzorowany na rzymskim obrazie Matki Bożej Śnieżnej. Wraz z powstaniem nowej kaplicy odrodził się ruch pielgrzymkowy. Przybywający pątnicy szybko przestali mieścić się w kaplicy. W latach 1688 – 1693 wzniesiono barokową świątynie, która do dziś służy wiernym. Bogato zdobione ołtarze, kuta brama, rzeźby w kamieniu i drewnie, dzieła artystycznego kowalstwa i ślusarstwa sprawiają, że sanktuarium w Świętej Lipce stanowi jedną z najwspanalszych świątyń późnego baroku w Polsce.

Obraz świętolipskiej Madonny został przyozdobiony koronami papieskimi. Uroczystej koronacji 11 sierpnia 1968 roku dokonał prymas Polski ksiądz kardynał Stefan Wyszyński wraz z kardynałem Karolem Wojtyłą, metropolitą krakowskim. Z kolei 29 maja 1983 roku, w święto Nawiedzenia NMP biskup warmiński Jan Obłąk dokonał uroczystego odczytania bulli papieskiej, ustanawiającej świętolipskie sanktuarium bazyliką mniejszą.

Główne uroczystości odpustowe odbywają się w ostatnią niedzielę maja, gdy wierni zmierzają do sanktuarium w pielgrzymce pieszej „Gwiaździstej” z Reszla, Kętrzyna, Mrągowa, Giżycka i pobliskich parafii. W piątki okresu wakacyjnego odbywają się w Bazylice „Świętolipskie Wieczory Muzyczne”.

Atrakcje turystyczne w okolicy

Prezentacje organowe – Sanktuarium znane jest z wyjątkowych prezentacji organowych, w czasie których można nie tylko słuchać wyjątkowego brzmienia organów, ale również oglądać poruszające się figurki. Niezwykle znane się też Świętolipskie Wieczory Muzyczne, organizowane w Sanktuarium w letnim sezonie.

Zamek Biskupów warmijskich – w niedalekim Reszlu znajduje się zamek biskupów warmińskich położony nad brzegiem rzeki Sajny. Zbudowany został w latach 1350-1401. Obecnie znajduje się w nim hotel, restauracja i Galeria Sztuki Współczesnej, będąca oddziałem Muzeum Warmii i Mazur

Zamek krzyżacki w Kętrzynie – stanowi przykład gotyckiej architektury. Mimo, iż na przestrzeni wieków był wielokrotnie przebudowywany, to nie zatracił swojego unikalnego charakteru. Początkowo był budowlą trójskrzydłową ze studnią na dziedzińcu. Na przełomie XIV i XV w. otoczono go od północy, wschodu i południa murem obronnym z basztami w narożnikach. Około XV w. w murze powstały dwie bramy z mostami zwodzonymi, które zamurowano w 1454 r. po zdobyciu zamku przez mieszczan. Po 1525 r. zamek stał się siedzibą starostwa książęcego, z kolei przed II woją światową znajdował się tam urząd finansowy i mieszkania urzędników. Obecnie mieści się w nim Muzeum im. Wojciecha Kętrzyńskiego. Więcej informacji: https://www.muzeum.ketrzyn.pl/

Kościół św. Jerzego w Kętrzynie – Kościół św. Jerzego został wzniesiony w latach 1359-1407 i włączony w system obwarowań miejskich. Jest to najlepiej zachowany kościół obronny na Mazurach.

Zamek w Bezławkach – gotycki zamek, który powstał w XIV w. Początkowo był siedzibą komornika krzyżackiego, pod koniec XVI w. został przebudowany i przekształcony na kościół ewangelicki. Wokół zamku znajduje się brama zamkowa oraz mur obronny, który później pełnił funkcję ogrodzenia cmentarza położonego przy kościele. Pozostałości cmentarza i niektóre nagrobki widoczne są do dziś. Miejsowa legenda głosi, że w murach tego zamku przechowywany był legendarny św. Graal, poszukiwany przez rycerzy króla Artura. Atrakcje stanowią także liczne jeziora, ścieżki piesze oraz rowerowe.

Inne atrakcje turystyczne w pobliżu miejsca pielgrzymkowego można znaleźć na stronie internetowej Warmińsko-Mazurskiej Regionalnej Organizacji Turystycznej: https://wmrot.org/.